دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.
دیزباد وطن ماست
سایت رسمی روستای دیزباد علیا (بالا) از توابع شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران.مصاحبه با مهندس محمود کردی؛ از دیزآباد تا دیزباد (بخش دهم)
«دیزباد وطن ماست»- در بخش دهم ادامه مباحث مربوط به دیزباد را از نگاه مهندس محمود کردی با هم مرور می کنیم.
64. در زمینه توسعه فضاهای ورزشی در دیزباد اتفاقات میمونی رخ داد. سالن ورزشی و وسایل ورزشی مانند میز پینگ پنگ در دیزباد از این قبیل موارد بود. آیا هنوز این موارد مورد استفاده اند. وضعیت ورزش در حال حاضر به چه شکل است و چه تغییراتی در سال های اخیر رخ داده است؟
وسایل ورزشی شامل سه میز تنیس، فوتبال دستی و تشک کشتی و..... را گرفته و در محل مرکز بهداشت و مدرسه برای استفاده قرار داده شده اند.
65. گیاهان دارویی دیزباد یکی از موضوعات بسیار مهم در دیزباد بوده که با برنامه حفظ محیط زیست دیزباد، گیاهان دارویی نیز در دیزباد حفظ و گسترش یافته است. برخی طرح توسعه گیاهان دارویی در دیزباد را به عنوان یک صنعت مطرح می کنند. آیا این شدنی است؟ در حال حاضر برنامه حفظ گونه های کمیاب و گیاهان دارویی در دیزباد چه ثمراتی دارد؟ و چه آینده ای را می توان برای آن پیش بینی کرد؟
تنوع و کیفیت گیاهان داروئی در دیزباد بسیار عالی است و ما سعی در حفظ و نگهداری آنها داشته ایم و به مردم و گردشگران توصیه کردیم در حد مصرف خانواده خود جمع آوری کنند.
66. کارگروه کشاورزی دیزباد آموزش های خوبی را به دیزوندان ارائه می دهد. آیا در این حوزه دستاوردی داشته ایم؟ آیا کارگروه های دیگری نیز در این راستا تشکیل شده است؟ و اینکه ما در چه حوزه هایی نیاز به تشکل های تخصصی داریم که در حال حاضر آنها را نداریم؟
کار گروه کشاورزی در کارش موفق بوده است، همچنین کار گروه ورزشی، بهداشتی، اجتماعی و فرهنگی و ... نیز برنامه های خوبی را اجرا کرده اند.
67. نهادهای مدنی در دیزباد یکی دیگر از موضوعاتی است که با تقویت شورای اسلامی دیزباد می توانستند در دیزباد رشد کنند. آیا ما در این دوره غیر از دیزپاک و شرکت کوه و دشت، نهادهای مدنی دیگری در دیزباد داشته ایم؟ وضعیت این نهادها چه بوده و چه اقداماتی انجام داده اند؟
علاوه بر نهادهای نام دار، تشکل های دیگری نیز داشته ایم که برنامه های خوبی اجرا کرده اند و بهترین نهاد ما که در سطح کشور مطرح است شورای مشورتی است.
68. برنامه های فرهنگی در دیزباد برای همه دیزبادی ها روشن است. اما بعد از کرونا چه اقداماتی در راستای فرهنگ سازی در دیزباد انجام شده است؟ در باب فرهنگ سازی امروز تا چه اندازه موفق بوده ایم؟
برنامه های فرهنگی ما در سطح استان و کشور الگو بوده است، بعد از کرنا اهم فعالیت ما در حوزه آموزش ، پیشگیری و خدماتی بوده که باز هم در سطح کشور الگو بوده ایم که باعث شد در نیمه دوم اردیبهشت امسال نماینده سازمان هلال احمر جهانی و دبیر کل هلال احمر کشور از دیزباد بازدید کنند.
69. مدرسه شقایق های دیزباد یکی از مدارس موفق روستایی است. این مدرسه امروز در چه وضعیتی قرار دارد؟ شاگردان آن چه می کنند؟ آیا این دانش آموزان از نقش خود در آینده دیزباد اطلاع دارند؟ وضعیت تحصیلشان چطور است؟ و چه آینده ای را می توان برای آنها متصور شد؟
همانگونه که اطلاع دارید اولین برنامه و فعالیت این شورا در سال ۹۲ راه اندازی مدرسه به از ۸ سال تعطیلی بود از آن تاریخ به بعد از طریق بودجه مردمی آنرا مرمت و تجهیز کردیم به نحوی که هم اکنون هیچ گونه کمبودی ندارد.
70. هر ساله خبر سرمازدگی و مشکلاتی که باعث می شود محصول باغ های دیزباد تحت تاثیر قرار بگیرد منتشر می شود. آیا این مسائل راه حل دارند؟ آیا محصولات دیزباد برای مکان دیزباد مناسبند یا اینکه شرایط اقلیمی جهاد در حال تغییر است؟ توسعه کشاورزی در دیزباد مستلزم یک درآمد پایدار است که با این شرایط شکننده می شود، آیا راهکاری برای برون رفت از این شرایط وجود دارد؟
برنامه الگوی کشت را پارامترهای مختلفی تعیین می کند، ازجمله شرایط اقتصادی، اجتماعی، عرضه و تقاضا، صادرات و واردات، میزان آب، وضعیت خاک، شرایط آب. و هوائی و خلاصه اینکه تابع مارتیس می باشد. خوشبختانه در دیزباد آدم های تحصیلکرده و برنامه ریز کم نیستند و آنها همیشه در تعیین نوع گونه گیاهی سازگار و اقتصادی در تلاشند.
71. تجربه تولید ماسک در دیزباد برای توسعه صنایع دستی به نظر الگوی مناسبی می رسد. آیا برنامه ای برای توسعه فعالیت های زنان که تولید اشتغال و درآمد زایی کند انجام شده است؟
تولید ماسک در دیزباد، برنامه ای موقت بود که در اوائل کرنا در دیزباد شکل گرفت و تولیدات آن به صورت رایگان بین مردم توزیع شد.
72. شرایط سال های اخیر برای بسیاری از خانواده ها وضعیت اسفبار اقتصادی ایجاد کرده است. آیا در دیزباد نیز فقط ریشه دار شده است؟ در حال حاضر برای بهبود کیفیت زندگی دیزبادی ها چه اقداماتی در حال انجام است؟
برای برخی خانواده های ساکن در دیزباد بویژه زنان بیوه مشکل ایجاد شده است، ما در این ارتباط با برخی افراد برخوردار در داخل و خارج از کشور ارتباط بر قرار کردیم و کمک های خوبی گرفتیم و بین افراد ضعیف جامعه در چندین مرحله توزیع کردیم.
73. محمد درویش کیست و چطور به دیزباد آمد؟ آیا ما در این سالها با شخص دیگری نیز همانند درویش ارتباط گرفته ایم؟ آیا سخنان درویش در مجامع مختلف بر وضعیت دیزباد اثر گذار بوده است؟
محمد درویش یکی از شخصیت های بین المللی در ارتباط با محیط زیست است. ایشون پس از بازدید معصومه ابتکار معاون رئیس جمهور در سال۹۴ به دیزباد آمدند و یکی از طرفداران مهم برنامه های زیست محیطی دیزباد هستند. هم اکنون افراد بسیاری از شخصیت های بلند پایه زیست محیطی کشور با ما در ارتباط هستند و ما از نظرات و برنامه های آنها بهره می بریم.
74. مساله اعتیاد در میان دیزبادی ها یکی دیگر از چالش های مهم در دیزباد است. آیا امروز شرایط از گذشته بهتر شده است؟ چه اقداماتی برای جلوگیری از این وضعیت فرهنگی اجتماعی در دیزباد انجام گرفته است؟
متاسفانه موضوع اعتیاد در دیزباد نیز وجود دارد ما سعی کردیم آنها را از جامعه دور نکنیم و در طرح های عمرانی آنها را به کار گرفتیم، کمک های مالی نیز به خانواده آنها داشته ایم.
75. مساله ریزش کوه در دیزباد هر ساله صدمات زیادی به جاده دیزباد می زند. شاید بتوان با استفاده از راهکارهای مهندسی جلوی این ریزش را گرفت. آیا در این زمینه امکانی وجود دارد؟
ما همه ساله در چند نقطه جاده آسفالته دیزباد ریزش کوه داریم و مجبور هستیم با دستگاه های سنگین و نیروی انسانی پاک سازی کنیم، متاسفانه دولت نیز بودجه ای برای رفع مشکل ندارد.
دیزباد از نگاه دکتر محمد درویش
«دیزباد وطن ماست»- خوشتر آن باشد که سر دلبران - گفته آید در حدیث دیگران.
در سال های گذشته بارها در باب دیزباد نوشته ایم اما اینک دیگران در باب دیزباد می گویند. دیگرانی که عزیزند و برای ما محترم. به گزارش دکتر محمد درویش از دیزباد توجه فرمایید.
ویدئوی عبرت انگیز کلاغ های دیزباد
«دیزباد وطن ماست»- در دیزباد درختان بلند قد قطع نمی شوند تا مایه حفظ محیط زیست شویم. درختان بلند قد لانه پرندگانی است که مانع از بروز حشرات و آفات کشاورزی می شوند.
به ویدئوی مدرسه کلاغ ها که توسط روابط عمومی شورای اسلامی دیزباد تهیه شده است توجه فرمایید.
دیزباد در لست سکند + صدای دکتر محمد درویش
«دیزباد وطن ماست»- سایت لست سکند با مطلبی با عنوان «با عجیب‌ترین و متمدن‌ترین روستای ایران آشنا شوید! +تصاویر» ما را به دیزباد می برد.
وی نقل محتوای خود را از فرمایشات دکتر محمد درویش انجام داده است. در این نوشته آمده است: در ایران، مناطقی وجود دارد که گاهی با قدم گذاشتن در آنها، از این دنیا جدا می‌شویم و گویی پا به دنیای قصه‌ها و رویاها گذاشته‌ایم. این مناطق انگشت‌شمار، هرکدام بنا به دلیل خاصی دست‌نیافتنی به نظر می‌رسند. در بخش ایرانگردی امروز به سراغ روستای دیزباد بالا رفته‌ایم، یکی از همین مناطقی که انگار این جهانی نیستند، روستایی که صد در صد مردم آن باسواد هستند و به همین دلیل آن را متمدن‌ترین روستای ایران می‌دانند!
در همین راستا، بد نیست بدانید که اولین مدرسه‌ی روستا در سال 1312 تاسیس شد و ناصرخسرو نام داشت. این روستا، در سال 1348 به عنوان یکی از معدود روستاهایی که صد در صد باسواد است، در یونسکو به ثبت رسید و عجیب نیست که نخبگان فراوانی نیز از این روستا برخواسته باشند. افرادی چون امام قلی خاکی خراسانی که از شاعران فارسی زبان در سده 11 هجری قمری و محمد فدایی خراسانی، از شاعران و نویسندگان فارسی زبان در سده 12 هجری قمری.
یکی دیگر از نکاتی که باعث شده این روستا، در میان سایر روستاهای ایران، جایگاه ویژه‌ای داشته باشد، تفکیک زباله است! در این روستا نه تنها کسی حق ریختن زباله بر روی زمین را ندارد، بلکه مردم روستا خودشان را موظف می‌دانند که روستا را تمیز کنند و خیلی پیش‌تر از آنکه کسی به فکر تفکیک زباله بیفتد، آنها این کار را انجام می‌دادند.
بهشت عاشقان محیط زیست
پیش از اینکه به توضیح این مورد بپردازیم که چرا این روستا، مقصد نهایی دلبستگان محیط زیست در ایران است، بد نیست به مهمترین محصولات این روستا اشاره‌ای داشته باشیم: روستای دیزباد بالا بهترین گردو و گیلاس خراسان رضوی را تولید می‌کند، محصولاتی که کاملا ارگانیک هستند و چنان کیفیتی دارند که باعث می‌شوند مردم از اقصی نقاط ایران به این روستا بیایند و پی کشف راز این کیفیت مثال زدنی باشند. اما واقعا این راز چیست؟
وقتی وارد این روستا می‌شوید، تابلوی جالبی را خواهید دید که روی آن نوشته شده: « مبادا شکار، مبادا تبر بر درخت و بهار، محیط و زمین را نکو پاک‌دار.» این، شعار مردم روستاست. نکته‌ی دیگری که در همان ابتدای ورود به روستا توجه شما را به خود جلب خواهد کرد، نمادی عجیب به شکل DNA است که بر روی یک بلندی نصب شده است. در قسمت بالایی این DNA، یک لانه‌ی کبوتر و یک قلم به چشم می‌خورد که به این معناست که فرهنگ حفاظت از محیط زیست، چیزی‌ست که در ژن مردم دیزباد بالا وجود داشته و از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود.
موقعیت جغرافیایی روستای دیزباد بالا
وارد جاده‌ی نیشابور که می‌شوید و چشمتان به توربین‌های بادی که می‌افتد، قدم به منطقه‌ی دیزباد گذاشته‌اید. با گذشتن از رباط فخر داوود در 62 کیلومتری مشهد به سمت راست بپیچید و 13 کیلومتر دیگر را پشت سر بگذارید تا به روستای دیزباد بالا برسید این روستا بر روی دامنه‌های جنوبی رشته کوه بینالود به صورت شرقی – غربی قرار گرفته است و پس از ماسوله، معروف‌ترین روستای پلکانی ایران نیز هست.
سایر عجایب روستا
محمد درویش، کنشگر محیط زیستی، در مصاحبه‌اش با ایرنا، نکات جالبی را در مورد روستای دیزباد بالا بیان می‌کند، نکاتی که شاید برای ما عجیب و یا حتی رویایی و غیرواقعی به نظر برسند، اما حقیقت دارند و مردمان روستا به آنها پایبند هستند. باهم، این عجایب را می‌خوانیم:
- «یک آرمانی در این روستا هست که اولین بند این آرمان این است که کسی حق ندارد در این روستا درخت بلند قد را قطع کند. می‌گویند پرنده‌ها بر درختان بلند قد بیشتر لانه می‌کنند چون امنیت دارند و هر چه حال پرنده‌ها بهتر باشد، آن پرنده‌ها کرم خرات گردو و گیلاس را می‌خورند و دیگر نیازی نیست سم شیمیایی برای آفت بزنیم.»
- «در این روستا اگر کسی در مزرعه استخری دارد، موظف است حتماً چند تکه چوب در استخر بیندازد که اگر پرنده‌ای خواست آب بخورد غرق نشود.»
- «شورای روستا تصویب کرده است که اگر کسی می‌خواهد خانه‌ای بسازد یا بخواهد خانه را مرمت کند، حتماً بخشی از خانه باید آشیان پرنده باشد. باورشان به این است که هر چه پرنده‌ها حالشان در این روستا بهتر باشد، هم در قلمرویی که پرواز می‌کنند کود بهتری در زمین می‌پاشند و این کود می‌تواند حاصلخیزی خاک را افزایش دهد که دیگر نیازی به کود شیمیایی نیست و هم اینکه پرنده‌ها با آفات مبارزه می‌کنند و نکته دیگر اینکه پرنده‌ها با آوازی که می‌خوانند حال مردم را بهتر می‌کنند.»
- «در این روستا از تراکتور برای شخم زدن استفاده نمی‌کنند، در مواقع شخم سیب‌زمینی یا آلوی قطره‌طلا در زمین جاسازی می‌کنند، گرازها به بهانه اینکه سیب‌زمینی‌ها را پیدا کنند با پوزه قوی‌شان خاک را زیر و رو می‌کنند، غذا را پیدا می‌کنند و زمین را هم آماده کشت و زرع کرده‌اند.»
- .«در این روستا کسی شکارچی اجیر نمی‌کند که گرازها را بکشند تا به محصولات کشاورزی‌شان آسیب نرسد، بلکه موانع فیزیکی ایجاد کرده‌اند که گرازها نزدیک مزارع و درخت‌هایشان نشوند. یاد گرفته‌اند چگونه از موهبت‌های طبیعی استفاده کنند بدون اینکه خسارتی به مایملک و منابع محیط زیستی‌شان وارد شود.»
باهم بخشی از سخنان محمد درویش که در قسمت یازدهم پادکست رادیو ماجرا نیز منتشر شد و به عجایب روستای دیزباد بالا اشاره دارد را می‌شنویم:
سخن آخر
عجایب این روستا کم نیستند... اگر از عاشقان محیط زیست هستید، حتما سری به این روستا بزنید تا بتوانید لذت عمیق قدم زدن در میان مردمانی با فرهنگ فوق‌العاده را با جانتان تجربه کنید، تجربه‌ای که کمتر شانس این را داریم تا در زندگی در شهرهای شلوغمان آن را کسب کنیم.
محمد درویش داستان دیزباد را روایت می کند
«دیزباد وطن ماست»- ماجراهای خواندنی «دیزباد بالا» عنوان مطلبی است که حسین جمشیدیان در مورد روستای دیزباد از قول محمد درویش نقل می کند.
به گزارش دیزباد وطن ماست به نقل از ایران پلاس، یک کنشگر محیط زیستی می‌گوید: با تمام اخبار تلخی که از محیط زیست به گوش می‌رسد، نمونه‌های موفقی داریم که یک جمعیت برای نجات یک اکوسیستم یا محیط دست به‌کار شده و موفق شده‌اند که می‌توانیم به‌عنوان الگو به دیگران معرفی کنیم.
محمد درویش، کنشگر و فعال محیط زیست است. او را به‌عنوان فردی می‌شناسند که به دنبال معرفی درک و شناخت مشترکی از اهمیت محیط زیست بین اقشار مختلف جامعه است.
درویش معتقد است با تمام خبرهای بدی که از شرایط و آسیب‌های محیط زیست ایران به گوش می‌رسد، هنوز هستند افرادی که امیدوارانه و پرانگیزه، در راه اعتلای محیط زیست و زندگی بهتر در کنار طبیعت تلاش می‌کنند.
ایرناپلاس: در مسائل مختلفی که در دنیا مطرح می‌شود اعم از سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، محیط‌زیستی و...، دانشگاه متوجه یک موضوع می‌شود، مسأله را به رسانه منتقل می‌کند و رسانه با سازوکار خود مسأله را به سیاست و جامعه انتقال می‌دهد، تا برای آن چاره‌اندیشی شود. ولی واقعیتی در جامعه ما وجود دارد، در زمینه محیط زیست که همه مردم با مشکلات آن مواجه هستند، جامعه دانشگاهی به‌نحوی که باید فعال نیست و بیشتر فعالان جامعه مدنی صدای رسایی بودند که حرف‌ها را طرح کردند، به گوش رسانه رساندند و موجب شدند سیاست‌مداران حتی برای تبلیغات هم شده شعارهای زیست‌محیطی بدهند. جای خالی دانشگاهیان چه معضلاتی برای محیط‌زیست ایجاد کرده است؟
درویش: این پرسش خوبی است، شاید یکی از لکنت‌هایی که در زمینه محیط‌زیست و کنشگری محیط زیستی وجود دارد این مسئله است که جریان‌های محیط زیستی موجود، نهضت‌های محیط زیستی، پویش‌ها و کمپین‌های محیط زیستی اغلب از پشتوانه درخور تخصصی و علمی لازم برخوردار نیستند و اگر بخواهیم آسیب‌شناسی کنیم، یکی از آسیب‌ها که صدمه می‌زند، آنها را به اهداف نمی‌رساند، گاهی اهداف اشتباه برای آنها تعریف می‌کند و مخاطرات بیشتری ممکن است برای محیط زیست ایجاد کند از همین نبود و کمبود مشارکت جامعه علمی و تخصصی در حوزه محیط‌زیست است.
واقعیت ماجرا این است که با وجود اینکه چیزی حدود یکصد هزار نفر دانشجو و فارغ‌التحصیل در رشته‌های مرتبط با محیط زیست داریم، اما از بین این تعداد شاید نتوانیم به تعداد انگشتان یک دست فعال محیط زیست معرفی کنیم. اغلب فعالان محیط زیست که جامعه ایران می‌شناسد، از قضا اصلاً رشته محیط زیست نخوانده‌اند. این هم می‌تواند نقطه قوت باشد. چرا؟ یعنی اینکه محیط زیست توانسته در مردم نفوذ کند و برای بسیاری آن‌قدر هیجان و شور ایجاد کند که تمام زندگی‌شان را برای حفظ محیط زیست بگذارند، ولی در عین حال می‌تواند نقصان باشد و معنی‌اش این می‌شود که خیلی از افرادی که رشته محیط زیست را انتخاب کرده‌اند از روی عشق انتخاب نکرده‌اند. این رشته را انتخاب کرده‌اند چون رشته دیگری قبول نمی‌شدند.
ادامه مطلب ...